Metkoot ( मेतकूट )

English - 

A Maharashtrian kitchen is incomplete without Metkoot .
This tasty , aromatic yellow powder never fails to revive many nostalgic memories and has a motherly touch to it .
You are not feeling well have metkoot with hot rice and a dollop of ghee on it .
Your stomach is upset have metkoot with hot rice and a dollop of ghee on it .
You are travelling , pack a tiffin of metkoot with hot rice and a dollop of ghee on it .
You want to eat something simple yet tasty have metkoot with hot rice and a dollop of ghee on it .
In short in a Maharashtrian kitchen metkoot has an indispensable position .
Now you must be wondering what this metkoot is and how it is made ....
Believe me you will be surprised when you see how simple it is to make .


Ingredients : 

2 cups - chana daal
1 cup - urad daal
1/2 cup -  rice
1/4 cup - whole moong
1/4 cup - whole wheat
1/4 cup - mustard seeds
2 tsp  - coriander seeds
2 tsp - cumin seeds
2 tsp - hing ( asefoetida )
7/8 - dry red chillies
1 tsp - turmeric powder
1 inch - dry ginger ( soonth )
1/2 inch - cinnamon stick
6 - cardamoms
1/2 - nutmeg

Method : 

Dry roast chanadal , urad dal , rcie , moong , wheat  separately till they give out nice aroma .

In the same way dry roast jeera , mustard, coriander  too .

Now let everything cool down just a bit .

Grind all roasted as well as remainging ingredients together to a very fine powder .

When cool store in a air tight bottle .

Whenever you feel like having a treat just take hot steaming rice in a plate , add some salt to taste , a dollop of ghee and metkoot powder on top .

Mix everything properly and relish it with pickle or papad .

मराठी 

महाराष्ट्रातलं कोणतंही ब्राह्मणी स्वयंपाकघर मेतकूटा शिवाय अपूर्ण आहे म्हणायला हरकत नाही .
तब्येत बरी नसेल , किंवा तोंडाला चव नसेल किंवा चमचमीत जेवायची इच्छा नसेल तर गरमागरम मऊ भातावर थोडं मेतकूट आणि तूप घालून घेतलं कि जेवण मटामट पोटात जातं .
सोबत एखादी लोणच्याची फोड असेल तर बहार येते .
प्रवासातही डब्यात कालवलेला मेतकूट तूप घातलेला भात नेता येतो .
हे मेतकूट कसं बनवतात ते बघू .


साहित्य 

२ कप - चणा डाळ
१ कप - उडीद डाळ
१/२ कप - तांदूळ
१/४ कप - अख्खे गहू
१/४ कप - अख्खे मूग
१/४ कप - मोहरी
२ टी स्पू - धणे
२ टी स्पू - जिरे
२ टी स्पू - हिंग
७/८ - सुक्या लाल मिरच्या
१ टी स्पू - हळद
१ इंच - सुंठ
१/२ इंच - दालचिनी
६ - वेलच्या
१/२ - जायफळ

कृती :

चणा डाळ , उडीद डाळ , तांदूळ , गहू  आणि मूग वेगवेगळे कोरडे खमंग वास येईपर्यंत भाजून घ्यावे .

ह्याच प्रकारे जिरे , धणे आणि मोहरी सुद्धा वेगवेगळी भाजून घ्यावी .

थोडं थंड झालं कि वरील सर्व साहित्य एकत्र करून मिक्सर मध्ये बारीक कोरड वाटावं .

पूर्ण थंड झाल्यावर हवाबंद बाटलीत भरून ठेवावं .

कधी जेवण बनवायचा कंटाळा आलाच आणि तरीही मस्त चविष्ट काहीतरी खावंसं वाटलं तर मेतकूट भात तूप आणि मीठ घालून कालवून त्यासोबत लोणचं किंवा पापड घेवून खाऊन बघा .